Vijf jaar geleden kwamen de misstanden in het Nederlandse turnen groots in het nieuws. Getuigenissen, onderzoeksrapporten, en een golf aan media-aandacht leken het startschot voor een nieuw tijdperk waarin het welzijn van sporters eindelijk voorop zou staan. Maar nu, vijf jaar later, moeten we ons afvragen: wat is er werkelijk veranderd? En wat niet?
De gemiste kansen
Het Trouw-artikel van 23 juli 2025 zet het scherp neer: ondanks de beloften, rapporten en publieke verontwaardiging, blijven cruciale problemen bestaan. Waar was de structurele verandering?
- Mijn eigen trainer, met wie mijn verhaal begon, heeft inmiddels een talentencentrum opgericht. “Iemand van besproken gedrag – wel of niet veroordeeld – gaan we als KNGU niet meer mee in zee”, aldus de voormalig directrice van de turnbond. Tsja, loze beloften dus?
- Zorgen over het welzijn van een turnster werden recent genegeerd, omdat de bond deelname aan het EK belangrijker vond dan ingrijpen.
- Een andere trainer, die tijdens de eerste onthullingen stilletjes via de achterdeur verdween, duikt ineens weer op – dit keer om bijscholing clinics te geven die zelfs door de bond worden erkend. Trainers krijgen er officiële licentiepunten voor.
De krant kreeg het voor dit artikel misschien niet geverifieerd, maar het is de realiteit van de dag. En dit alles is geen toeval. Het is het gevolg van een systeem waarin prestaties en medailles zwaarder wegen dan menselijkheid en veiligheid.
De gevolgen voor de turnsters
En de sporters? Die staan er nog steeds alleen voor.
Er is geen adequate nazorgregeling van de grond gekomen. Geen structureel aanbod van psychologische hulp, geen plek waar slachtoffers terechtkunnen zonder bang te hoeven zijn voor repercussies.
De prijs die betaald wordt?
- Fysieke schade die jaren doorwerkt.
- Trauma dat het dagelijks leven beïnvloedt.
- En een generatie atleten die leert dat hun stem minder waard is dan een medaille. Helaas, nog steeds.
- Nog steeds onveiligheid
Niet alleen in Nederland
Helaas zie je dit patroon niet alleen in Nederland, maar wereldwijd. Army Of Survivors (de beweging in de USA van sportsurvivors) meldt dat zij zien dat er na de initiële storm van onthullingen vaak snel een collectieve vergetelheid. De mensen die durfden te spreken – de whistleblowers en overlevenden – worden na de aandacht weggezet of genegeerd, terwijl “experts” zonder echte ervaring of verantwoording het woord voeren. Het is schrijnend: degenen die de verandering zijn begonnen, worden genegeerd. In plaats daarvan krijgen zogenaamde deskundigen die het systeem in stand houden wél een podium en officiële erkenning.
Aanbevolen boeken
In Nederland pakken we het op onze eigen manier aan. De ervaring leert dat na een paar gesprekken dezelfde patronen terugkeren als hierboven beschreven. Komt verandering niet van bovenaf, dan begin je van onderaf. Daarom schreef ik mijn boek. Mijn verhaal heb ik verteld mijn boek Door de pijn heen. Het was voor mij een mijlpaal: mijn eigen stem terugpakken, mijn ervaringen documenteren, in woorden brengen en laten zien dat wat er in de turnsport gebeurt, geen incidenten zijn maar patronen. Dat het veel dieper zit in het systeem dan we kunnen bedenken én dat we dit alleen met z’n allen met de neus dezelfde kant op kunnen veranderen.
Ondertussen zijn er meerdere boeken verschenen. Wie die patronen wil begrijpen, raad ik ook aan te lezen:
Deze boeken vullen elkaar aan, met ieder een eigen perspectief op machtsmisbruik, prestatiedruk en de prijs van topsport. Beiden ook onlangs geschreven en zeer interessant!
En nu?
Ik vecht niet meer. De waarheid ligt voor het oprapen. Iedereen die wil, kan de feiten zien, de verhalen lezen en begrijpen waarom er actie nodig is. Maar dan moet je wel willen kijken. En in actie durven komen.
De vraag is dus niet langer of er redenen zijn om in actie te komen – die zijn er genoeg. De vraag is: wie durft?
“Kennis is de eerste stap naar verandering. De volgende stap is aan jou.”
Petra Witjes
